-
1 йон
1. сущ.1) шерсть (овечья, козья, верблюжья); руно́ ( у овец); во́лосы || шерстяно́й; волосяно́й || обраба́тывающий шерсть, шерстяно́йкөзге йон — шерсть осе́нней стри́жки
язгы йон — шерсть весе́нней стри́жки
йон тетү (язу) — чеса́ть (трепа́ть) шерсть
йон эрләү — прясть шерсть, шерстопряде́ние
йон мае — шерстяно́й жир
йон сагызы — шерстяно́й воск
йон тузаны — шерстяна́я (шёрстная) пыль
йон катламы — волосяно́й покро́в
2) шерсть (пря́жа, ни́тки)ак йоннан оекбаш бәйләү — вяза́ть носки́ из бе́лой ше́рсти (пря́жи)
йон йомгагы — мото́к ше́рсти
күлмәклек йон алу — купи́ть отре́з ше́рсти на пла́тье
4) ворс, начёс ( на тканях и трикотажных изделиях)а) шерсто-йон бирүче хайваннар — шерстоно́сные живо́тные
йон тетү (язу) бинасы (урыны) — шерстобо́йня, шерстобо́йка, шерстоби́тня
йон эрләү фабрикасы — шерстопряди́льная фа́брика
йон туку станоклары — шерстотка́цкие станки́
йон юу бинасы (урыны) — шерстомо́йка, шерстомо́йня
йон юу цехы — шерстомо́йный (шерстомо́ечный) цех;
б) шерсте-йон хәзерләү — загото́вить шерсть, шерстезагото́вка
йон хәзерләү хуҗалыклары — шерстезаготови́тельные хозя́йства
6) перо́каз йоны — гуси́ное перо́
тавык йонын йолку — ощи́пывать пе́рья ку́рицы
2. прил.йонын койган кош — по́длинь
шерстяно́й (костюм, шарф)йон тукымалар — шерстяны́е тка́ни
- йон алу- йон бете
- йон бөртеге
- йон җеп
- йон коелу
- йон кою
- йон көясе
- йон тарагыч
- йон тараучы
- йон теткеч
- йон язгыч
- йон тетүче
- йон язучы
- йон чолгау
- йон ыштыр
- йон чыгару
- йон чыгу
- йон эрләүче
- йон югыч
- йон юучы
- йоны коелган••йон батыр — хвасту́н, шалопа́й; бахва́л прост.
йон йөрәк — трус; боязли́вый (букв. шерстяно́е се́рдце)
йон да юк, сөт тә юк — ни молока́ ни ше́рсти; как от козла́ молока́
йон куну — попра́вить свои́ дела́, хозя́йство
йон уңаена (ятышына) сыпыру (сыйпау, сөйләү) — гла́дить, погла́дить кого по ше́рсти (по шёрстке)
йоннан төрмәгән — не из дурако́в; себе́ на уме́
йонсыз мендәргә яткыру — обвести́ вокру́г па́льца (букв. уложи́ть на поду́шку без пе́рьев)
йонын кабарту — пы́житься, нахо́хлиться, щети́ниться
йонын кирегә сыпыру — гла́дить, погла́дить про́тив ше́рсти (шёрстки), не по ше́рсти (не по шёрстке)
йонын сыйпалау (сыйпаштыру) — лицеме́рить, притво́рно хвали́ть (букв. погла́живать шерсть)
-
2 ит
сущ.1) мя́со || мясно́йсимез ит — жи́рное мя́со
ит бәлеше — мясно́й пиро́г, пиро́г с мя́сом
ит юкта үпкә тансык — (посл.) на безры́бье и рак ры́ба
үгез үлсә - ит, арба ватылса - утын — (посл.) бык издо́хнет - мя́со (бу́дет), теле́га слома́ется - дрова́ (бу́дут) ( о беспечном человеке)
ит хәзерләү оешмасы — мясозаготови́тельная организа́ция
ит тапшыру планы — план мясопоста́вок
3) мя́коть ( тела человека и животного)бармакны итенә кадәр кисеп керү — поре́зать мя́коть па́льца
4) мы́шца, му́скулбеләк итләре — мы́шцы рук
5) мя́коть (ягод, плодов)ите калын кавын — мяси́стая ды́ня
•- ит машинасы
- ит тарткыч
- ит терлеге
- ит түшкәсе
- ит үсү
- ит чабучы
- ит чапкычы
- ит шулпасы••ит бүкәне — толстя́к, толсту́ха, толстопу́зый, ту́мба
ит куну — попра́виться, набра́ть вес, войти́ в те́ло; прибавля́ть в ве́се, жире́ть ( о животных)
ит тә юк, йон да (сөт тә) юк — ни ры́ба ни мя́со; ни то ни сё
ите белән ертып (аерып) алу — с мя́сом вы́рвать (или оторва́ть) (пуговицу)
ите сезгә (сиңа), сөяге безгә (миңа) — бей как хо́чешь, то́лько ко́сти не лома́й (о ребёнке, отданном на обучение)
ите сөягенә ябышкан — ко́жа да ко́сти, исхуда́лый, то́щий
итен чәйнәү — прост. спле́тничать, перемыва́ть ко́сточки ( кому), суда́чить
-
3 намотать
сов.(что, чего) (берникадәр) чорнау, урау, чорнап (урап) кую; чорнап (әзерләп) кую; сару- намотать себе на ус
См. также в других словарях:
мамык — (МАМЫКЛАНУ) (МАМЫКЧЫЛЫК) – 1. Мальвалар семь. көньякта игелә торган берьеллык үсемлек 2. Шул үсемлекнең җеп, целлюлоза һ. б. әзерләү өчен кулл. тор. орлык сүсе. Шул сүснең махсус эшкәртелгән нәфис, йомшак массасы. с. Шундый сүстән эрләнгән 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җеп — 1. Йон, мамык, ефәк, җитен һ. б. җепселләрен бер берсенә кушып бөтерү юлы белән әзерләнгән һәм туку, бәйләү кебек эшләргә китә торган материал, эрләнмә. с. Мамык яки чүбек җебеннән бәйләнгән яки тукылган аягында җеп оек. Берничә җепне катып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гарыс — сөйл. 1. Чигү яки бәйләү өчен катып әзерләнгән йомшак йон җепнең бер төре. Шундый җептән эрләнгән тукыма 2. Йонга охшаш киҗе мамык тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гәрез — сөйл. 1. Чигү яки бәйләү өчен катып әзерләнгән йомшак йон җепнең бер төре. Шундый җептән эрләнгән тукыма 2. Йонга охшаш киҗе мамык тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөнҗәлә — КӨНҖӘЛӘ – 1. Эрләгәндә кабага бәйләү өчен әзерләнгән бер төргәк йон яки сүс 2. диал. Өермә үләне, дүңгәләк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
корд — 1. Киҗе мамыктан катып эшләнгән бик нык җеп (химик юл белән махсус тукымалар, шиннар әзерләүдә кулланыла). Шундый җептән эшләнгән тукыма 2. Йон тукыманың сырлы бизәк белән эшләнгән төре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кою — 1. Күпләп төшерү, арыну, арындыру (яфрак, чәчәк, каурый, йон, җимеш, орлык һ. б. ш. тур.). Мул итеп тарату, сибү, чәчү 2. Сыек әйберне бушату, агызу 3. Вату, ваклап төшерү тәрәзәне к. 4. Икенче бер елгага яки күлгә, диңгезгә килеп кушылу, агып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
